CENEVRE, 9 Ekim (Xinhua) -- Çin, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyelerine, giderek artan ticari çalkantıya karşı ortak mücadele sergileme ve çok taraflı ticaret sisteminin temel değer ve ilkelerini ortaklaşa el üstünde tutma çağrısında bulundu. Bu yılki dördüncü DTÖ Genel Konsey toplantısı pazartesi-salı günleri gerçekleştirildi. Çin'in DTÖ Daimi Temsilcisi ve Büyükelçisi Li Yongjie, toplantıda Çin'in gündeme getirdiği 'Artan Ticari Çalkantı ve DTÖ'nün Müdahalesi' başlıklı gündem maddesi çerçevesinde yaptığı konuşmada küresel ekonomik ve ticari çalkantıların giderek kötüleştiğini söyledi. Li, tedarik zincirlerini bozup küresel piyasaları istikrarsızlaştıran ABD'nin ticaret politikalarının, küresel istikrarsızlığın temel nedenlerinden biri haline geldiğini belirtti. Bazı üyelerin anlaşmalar yapmaya zorlandığını kaydeden Li, bunun üçüncü tarafların meşru hak ve çıkarlarını etkilediğini ifade etti. Li, bu durumun 'kurallara dayalı' çok taraflı ticaret sistemini yavaş yavaş aşındıran 'güce dayalı' ticari ilişkilere yol açtığını belirterek, bu konudaki endişelerini dile getirdi. Artan ticari çalkantı karşısında üç öneri sunan Li, bunları şeffaflığın ve izlemenin artırılması, kurallara dayalı çok taraflı ticaret sistemine bağlılık ve riayetin hep birlikte yeniden teyit edilmesi ve DTÖ'nün pragmatik sonuçlar elde etmesini sağlamak üzere somut adımlar atılması olarak sıraladı. Toplantıda Avrupa Birliği, Brezilya, Avustralya, İsviçre, Pakistan ve diğer üyeler de DTÖ'nün temel ilkelerinin el üstünde tutulması ve DTÖ reformunun ilerletilmesi çağrısında bulundu. AB, 'güce dayalı' ticari ilişkilerin, 'kurallara dayalı' çok taraflı ticaret sistemini bozmasından duydukları büyük endişeyi dile getirdi. Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Kore ve diğer üyeler, DTÖ Sekreteryası'na tek taraflı gümrük vergileri ve ilgili ikili anlaşmaların denetimini güçlendirme ve ikili anlaşmalarını örgüte bildirme konusunda üyeleri teşvik etme çağrısında bulundu. Nijerya ve Bangladeş, tek taraflı gümrük vergilerinin ve ticaret ortamındaki belirsizliklerin gelişmekte olan savunmasız üyeler üzerindeki etkisini vurgulayarak, DTÖ'ye gerekli yardımı sağlaması çağrısı yaptı. Venezuela, Nikaragua ve Küba'nın da aralarında bulunduğu bazı üyelerse ABD'nin tek taraflı gümrük vergileri ve zora dayalı uygulamalarını kınadı.■
