Türk uzmanlar: ABD'nin saldırganlık ve öngörülemezliğini ortaya koyan yeni gümrük vergileri küresel ticareti bozuyor

ANKARA/İSTANBUL, 5 Nisan (Xinhua) -- Uzmanlar, ABD'nin yeni gümrük vergisi politikasının Washington'ın saldırgan korumacı tutumunu ve kestirilemez doğasını ortaya koyduğunu belirterek vergilerin küresel ticaret ilişkilerine zarar verip küresel ticaret gerginliğini artıracağını söyledi. ABD Başkanı Donald Trump, çarşamba günü tüm ithal ürünlere "yüzde 10 asgari temel gümrük vergisi", bazı ticaret ortaklarınaysa daha yüksek gümrük vergileri getiren sözde "karşılıklı gümrük vergileri" hakkındaki başkanlık kararnamesini imzalamıştı. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi'nden küresel ticaret uzmanı Ali Oğuz Diriöz, Xinhua'ya verdiği demeçte ABD'nin ticaret ortaklarına ve hatta en yakın müttefiklerine karşı "giderek daha saldırgan bir tutum" belirlediğini söyledi. "Bu ekonomik Soğuk Savaş endişe duyulması gereken bir şey" diyen Diriöz "ticaret savaşlarının ve giderek daha saldırgan hale gelen korumacı politikaların, önümüzdeki dönemde küresel ticaret açısından bir risk oluşturabileceğini" kaydetti. İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Uzmanı Şant Manukyan da, "ABD temel olarak şunu açıkça söylüyor: Eğer benim pazarıma girmek istiyorsanız benim kurallarımı kabul etmek zorundasınız" ifadelerini kullandı. "Son gümrük vergileri, ABD'nin ticaret kurallarının her an değişebildiği süregelen bir trendin parçası" diyen Manukyan, tarihin ABD'nin ticaret anlaşmalarına yönelik yaklaşımını istediği şekilde değiştirmesinin örnekleriyle dolu olduğunu vurguladı. Manukyan, Washington'ın ticaret politikalarının öngörülemezliğinin, uluslararası piyasaların istikrarsızlaşmasına ve ABD ile ticaret ortakları arasındaki ticaret ilişkilerinin aşınmasına yol açtığını ifade etti. ABD'nin yeni gümrük vergisi politikasının "uluslararası işletmeler ve devletler için belirsizliğe yol açtığını kaydeden Manukyan, "şirketlerin bu gümrük vergilerinin devam mı edeceği, yoksa kısa süreli bir strateji mi olduğu konusunda karar veremediğini, bunun da istihdam ve tüketime kesinlikle zarar verdiğini" belirtti. Dünya Bankası eski ekonomisti ve İstanbul Ekonomi Araştırma şirketinin müdürü Can Selçuki ise, Xinhua'ya verdiği demeçte, "Dünya giderek çok taraflılıktan uzaklaşıyor" dedi. Selçuki, yeni gümrük vergisi politikasının küresel ticaret gerilimlerini artıracağını ve tüketici fiyatlarının artmasıyla Washington'ın kararının nihai bedelini ABD vatandaşlarının ödeyeceğini belirtti. Her ülke için ayrı tarife oranlarını açıklayan Trump'ın, Türkiye'yi yüzde 10 oranında asgari gümrük vergisi uygulanacak ülkeler grubuna dahil etmesine rağmen uzmanlar, AB ile yakın ticaret ilişkisi göz önüne alındığında Türkiye'nin de aksiliklerle karşılaşmasının muhtemel olduğu görüşünde. Bazı Türk şirketlerinin uğrayacağı kısa vadeli zararlardan bahseden Diriöz, Avrupa Birliği'nin ABD'ye karşı önlemler uygulaması, ekonomisi AB'ye bağlı olan Türkiye'de dalga etkisi hissettireceğini ifade etti. Diriöz, ABD'nin gümrük vergilerinden Türkiye'nin çelik, alüminyum, tekstil, otomotiv, inşaat ve kimyasal madde sektörlerinin etkilenebileceğini söyledi. Selçuki, "Türkiye ve Türk şirketleri, gümrük vergilerinin dolaylı etkilerini hissedecektir" ifadelerini kullandı.■